Opieka nad seniorem na wózku inwalidzkim jest wyzwaniem. Pomimo tego, że w Europie od dłuższego czasu usuwa się bariery architektoniczne, a firmy prześcigają się w wymyślaniu i produkcji udogodnień, wciąż powstają nowe koncepcje ułatwiające opiekę nad niepełnosprawnymi seniorami. Jedną z nich jest powszechne korzystanie przez seniorów z całodobowej opieki domowej, świadczonej przez profesjonalnych opiekunów osób starszych. Osoby te dopasowują swoją pomoc do aktualnych potrzeb seniora. Wsparcie to obejmuje między innymi poruszanie się na wózku inwalidzkim, jednak warto zaznaczyć, że sama obecność opiekuna seniora nie rozwiązuje wszystkich trudności w poruszaniu się na wózku inwalidzkim
W jaki sposób opiekun osoby starszej wspiera seniora poruszającego się na wózku inwalidzkim?
Kiedy opieka nad seniorem poruszającym się na wózku inwalidzkim staje się częścią codzienności, opiekun z zamieszkaniem przyjmuje na siebie rolę nie tylko asystenta, ale i towarzysza w podróży przez złote lata życia podopiecznego. Kluczowe jest tutaj tworzenie bezpiecznego, komfortowego i przede wszystkim dostępnego środowiska, które wspiera niezależność i dobre samopoczucie seniora. Od praktycznych aspektów, jak dostosowanie przestrzeni mieszkalnej, po emocjonalne wsparcie, opiekun staje się niezastąpionym mostem między potrzebami seniora a jego pragnieniem utrzymania godności i autonomii.
Przygotowanie domu do potrzeb osoby na wózku inwalidzkim obejmuje zarówno drobne, jak i większe zmiany – od instalacji poręczy, poprzez usunięcie barier architektonicznych, aż po zapewnienie łatwego dostępu do wszelkich niezbędnych przedmiotów. Warto również pamiętać o znaczeniu aktywności fizycznej i umysłowej. Regularne ćwiczenia, dostosowane do możliwości i stanu zdrowia seniora, mogą znacząco przyczynić się do poprawy jego kondycji i samopoczucia. Opiekun, będąc na co dzień obok seniora, ma unikalną możliwość motywowania go do aktywności, zarówno tych ruchowych, jak i tych, które stymulują umysł – czy to poprzez wspólne gry, rozmowy czy nawet wspólne wyjścia na zewnątrz.
Emocjonalne wsparcie, które opiekun może zaoferować, jest równie ważne. Zrozumienie, empatia i cierpliwość są kluczem do budowania zaufania i bliskiej relacji, która umożliwi seniorowi czuć się wysłuchanym i zrozumianym. Opiekun osoby starszej z zamieszkaniem, który dzieli codzienne życie ze swoim podopiecznym, ma szansę stać się nie tylko asystentem w codziennych czynnościach, ale również ważnym towarzyszem, co ma ogromne znaczenie w utrzymaniu dobrej jakości życia osób starszych poruszających się na wózku inwalidzkim.
Gdzie znaleźć opiekuna dla osoby na wózku inwalidzkim?
Znalezienie odpowiedniego opiekuna, który będzie potrafił zaopiekować się osobą niepełnosprawną jest priorytetem dla rodziny seniora. By ułatwić bliskim poszukiwania, opracowana została platforma Hrily Care. Jest to miejsce przeznaczone zarówno dla opiekunów, jak i dla rodzin poszukujących opiekuna dla swojego bliskiego. Na platformie znajdują się bowiem aktualne oferty pracy dla opiekunów, dzięki czemu opiekunowie mogą znaleźć ofertę dostosowaną do swoich potrzeb, oczekiwań i umiejętności. Znajduje się tak także lista certyfikowanych agencji opiekuńczych, dzięki czemu łatwiej jest wybrać tę odpowiednią, z którą chcemy nawiązać współpracę.
Natomiast rodziny seniorów mogą przeglądać rozmaite profile opiekunów, z którymi mogą podjąć współpracę. Profile zawodowe opiekunów zawierają zakres czynności, jakich mogą się oni podjąć, referencje, certyfikaty i kursy oraz opis doświadczenia w opiece nad osobami starszymi. Kiedy rodzina zdecyduje się na jednego kandydata, wypełnia formularz kontaktowy, na podstawie którego pracownicy Hrily podejmują pierwsze kroki związane z rekrutacją.
Jak uniknąć korzystania ze schodów w domu?
Wjeżdżanie wózkiem inwalidzkim po schodach bez specjalistycznego sprzętu jest bardzo ryzykowne i zasadniczo niezalecane. To działanie niesie ze sobą duże ryzyko upadku i poważnego urazu. Jeżeli istnieje konieczność pokonania schodów na wózku inwalidzkim, należy zawsze korzystać z odpowiedniego sprzętu lub instalacji, takich jak windy dla niepełnosprawnych, platformy schodowe lub podnośniki.
Jeśli jednak znalazłeś się w sytuacji, gdzie musisz wjechać po schodach bez dostępu do takich urządzeń, należy zrobić to zrobić z pomocą asystenta. Warto jednak podkreślić, że jest to działanie wysokiego ryzyka.
Unikanie schodów przy poruszaniu się poza domem
Bez wątpienia wózek inwalidzki odbiera mobilność osobom niepełnosprawnym, dlatego muszą one szukać rozwiązań, które ułatwią im codzienne funkcjonowanie. Unikanie korzystania ze schodów poza domem przez osoby na wózku inwalidzkim wymaga planowania i znajomości dostępnych opcji. Oto kilka strategii:
- Planowanie trasy: Zanim wyjdziesz z domu, zaplanuj trasę, która unika schodów. Korzystaj z map i aplikacji, które pokazują dostępne trasy dostosowane do potrzeb osób na wózkach inwalidzkich.
- Sprawdzanie dostępności budynków: Przed odwiedzeniem miejsca, sprawdź, czy jest ono dostępne dla osób na wózku inwalidzkim. Można to zrobić online lub przez telefon.
- Korzystanie z wind i platform schodowych: W budynkach publicznych często dostępne są windy schodowe lub platformy schodowe dla osób na wózkach inwalidzkich. Szukaj informacji o ich lokalizacji i dostępności.
- Używanie ramp: Wiele miejsc publicznych ma rampy, które są alternatywą dla schodów. Są one zazwyczaj umieszczone przy głównych lub bocznych wejściach.
- Korzystanie z pomocy: Jeśli napotkasz schody i nie ma innej opcji, poproś o pomoc. Często pracownicy budynku lub przechodnie są chętni do pomocy.
- Unikanie starych budynków: Stare budynki często nie są przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Jeśli to możliwe, wybieraj nowsze budynki lub te, które zostały zmodernizowane pod kątem dostępności.
- Korzystanie z transportu publicznego przystosowanego dla wózków inwalidzkich: Wybieraj środki transportu publicznego, które są dostosowane do potrzeb osób na wózkach inwalidzkich, takie jak autobusy z niską podłogą lub pociągi z odpowiednimi wejściami.
- Informowanie o potrzebach: Jeśli bierzesz udział w jakimś wydarzeniu, poinformuj organizatorów z wyprzedzeniem o swoich potrzebach dostępu, aby mogli dostosować udogodnienia.
- Posiadanie aplikacji mobilnych: Istnieją aplikacje mobilne stworzone, aby pomóc osobom niepełnosprawnym w nawigacji i znajdowaniu dostępnych miejsc.
- Dostosowanie sprzętu: Rozważanie użycia wózka inwalidzkiego przystosowanego do różnych terenów lub sytuacji, co może ułatwić poruszanie się w różnorodnych środowiskach.
Pamiętaj, że dostępność dla osób na wózkach inwalidzkich ciągle się poprawia, ale nadal istnieją miejsca i sytuacje, które mogą być wyzwaniem. Bycie przygotowanym i świadomym dostępnych opcji znacznie ułatwi poruszanie się poza domem.
Pomoce do pokonywania schodów
Osoby na wózkach inwalidzkich na co dzień muszą zmagać się z pokonywaniem niedogodności. Jednym z nich jest poruszanie się między piętrami. Pokonanie schodów przez osoby niepełnosprawne jest bowiem niezwykle trudnym zadaniem, wymagającym odpowiedniego przygotowania. Więc jak pokonać schody na wózku inwalidzkim?
Co prawda nie istnieje wózek inwalidzki pokonujący schody, ale wymyślono różne rodzaje urządzeń dla niepełnosprawnych, które ułatwiają tę czynność. Oto niektóre z nich:
- Winda dla osób niepełnosprawnych: Jest to standardowe rozwiązanie, a winda może być zainstalowana w budynku. Umożliwia ona bezproblemowe przemieszczanie się między piętrami. Istnieją różne typy wind, od dużych, które mieszczą kilka osób, po mniejsze, przeznaczone specjalnie dla wózków inwalidzkich.
- Platforma schodowa: Jest to urządzenie montowane bezpośrednio przy schodach. Składa się z platformy, na którą wjeżdża wózek, i mechanizmu, który przesuwa platformę w górę i w dół po szynach zamontowanych wzdłuż schodów. Platformy schodowe mogą być stosowane na prostej lub krętej klatce schodowej. Jest to jeden z lepszych sposobów na bezpieczne transportowanie osoby na wózku na inne piętro.
- Krzesełko schodowe: Podobne do platformy schodowej, ale zamiast platformy, jest tu zainstalowane specjalne siedzisko. Osoba na wózku musi przenieść się na siedzisko, które następnie przemieszcza się w górę i w dół po szynach. Pomoc przy transportowaniu jest w tym przypadku niezbędna. Krzesełka schodowe dla niepełnosprawnych to rozwiązanie bardziej kompaktowe niż platforma schodowa, ale wymaga zdolności do transferu z wózka na siedzisko.
- Podnośnik pionowy: To niewielkie urządzenie, które przypomina miniaturową windę. Może być zainstalowane w miejscu, gdzie nie ma wystarczająco dużo przestrzeni na pełnowymiarową windę. Podnośniki dla niepełnosprawnych poruszają się pionowo między piętrami.
- Rampa: W niektórych przypadkach możliwe jest zainstalowanie rampy, jeśli przestrzeń na to pozwala. Rampa musi mieć odpowiednią długość i nachylenie, aby była bezpieczna i wygodna w użyciu. Choć jest to dobre rozwiązanie na krótkie dystanse i niewielkie różnice poziomów, może być niepraktyczne dla wyższych pięter.
- Podnośnik mobilny: To przenośne urządzenie, które może być używane w różnych miejscach. Jest to rozwiązanie tymczasowe, używane na przykład podczas remontów lub w miejscach, gdzie nie można zainstalować stałych urządzeń.
- Schodołaz: Schodołazy to wózki schodowe dla niepełnosprawnych. Są one jednym z popularniejszych urządzeń wspomagających dla osób na wózkach inwalidzkich. Istnieją dwa typy schodołazów: schodołaz kroczący (tzw. wózek schodowy kroczący) oraz schodołaz gąsienicowy.
Każde z tych rozwiązań ma swoje zalety i wady oraz może być bardziej lub mniej odpowiednie w zależności od konkretnego budynku, potrzeb użytkownika i dostępności finansowej. Ważne jest, aby przed instalacją takiego urządzenia dokładnie przeanalizować sytuację i skonsultować się ze specjalistami w tej dziedzinie.
Przed wyborem opiekuna osoby starszej należy z nim ustalić, czy zna się na obsłudze konkretnych modeli pomocy, jakie senior ma w domu. W przypadku braku znajomości trzeba dostarczyć instrukcję obsługi, a najlepiej przeszkolić opiekuna seniora w bezpiecznym korzystaniu z pomocy dla seniora.
Jak bezpiecznie wjechać po schodach wózkiem inwalidzkim?
Wjazd wózkiem inwalidzkim po schodach powinien być zawsze wykonywany w ostateczności, gdy nie ma innej, bezpieczniejszej możliwości oraz z zachowaniem szczególnej ostrożności.
Oto kilka wskazówek, jak to powinno się to zrobić:
- Znajdź asystenta: Musisz mieć co najmniej jednego, a najlepiej dwóch asystentów, którzy są fizycznie zdolni do pomocy.
- Ocena schodów: Przed próbą wjazdu ocen stabilność i stan schodów. Upewnij się, że są one wystarczająco szerokie i nie są zbyt strome.
- Pozycjonowanie wózka: Wózek powinien być ustawiony przodem do schodów.
- Uchwyt i balans: Asystenci powinni uchwycić wózek za stabilne części. Jeden asystent powinien być u góry schodów, trzymając wózek z przodu, a drugi u dołu, stabilizując tył wózka.
- Kontrolowany wjazd: Asystenci powinni wspólnie i synchronicznie podnosić wózek na każdy kolejny stopień, zachowując stabilność i równowagę.
- Komunikacja: Wszystkie osoby zaangażowane w proces powinny utrzymywać ciągłą komunikację, aby każdy ruch był koordynowany.
- Ostrożność: Należy działać powoli i ostrożnie, unikając nagłych ruchów. Bezpieczeństwo osoby niepełnosprawnej to priorytet.
- Alternatywne metody: Zawsze poszukuj alternatywnych metod dostępu, takich jak windy, platformy podnośnikowe lub rampy.
- Rozważenie ryzyka: Przed podjęciem decyzji o wjechaniu po schodach, należy rozważyć wszystkie ryzyka i potencjalne konsekwencje.
- Szkolenie i praktyka: Jeśli jest to czynność, którą będziesz musiał regularnie wykonywać, warto rozważyć przeszkolenie się w bezpiecznych technikach wjazdu pod okiem specjalisty.
Pamiętaj, że bezpieczeństwo jest najważniejsze. Zawsze staraj się unikać wjeżdżania po schodach na wózku inwalidzkim, jeśli nie ma odpowiedniego sprzętu do tego celu.
Jak bezpiecznie zjechać wózkiem inwalidzkim ze schodów?
Zjeżdżanie wózkiem inwalidzkim po schodach, podobnie jak wjeżdżanie, jest działaniem wysokiego ryzyka i na ogół nie jest zalecane bez specjalistycznego sprzętu lub pomocy. Jeżeli jednak znajdziesz się w sytuacji, w której nie ma innej opcji, istnieją techniki, które mogą to ułatwić. Należy jednak pamiętać, że te techniki wymagają siły, umiejętności i często pomocy drugiej osoby. Część wytycznych pokrywa się z tymi, obowiązującymi przy wjeżdżaniu na schody, są nimi: znalezienie asystenta, ocena schodów i możliwości wystąpienia niepowodzeń, ostrożność i spokój, rozważenie alternatyw oraz szkolenie i praktyka. Ponadto należy zadbać również o:
- Pozycjonowanie wózka: Wózek powinien być ustawiony tyłem do schodów. Asystent powinien stać przed wózkiem, twarzą do schodów.
- Odpowiedni uchwyt: Asystent powinien uchwycić wózek za solidne części (najczęściej za ramę pod siedziskiem), a nie za elementy ruchome lub odłączane, jak podłokietniki czy oparcia.
- Kontrolowany zjazd: Asystent powinien powoli opuszczać wózek na kolejne stopnie schodów, kontrolując cały czas jego ruch. Osoba siedząca w wózku powinna utrzymywać się w stabilnej i bezpiecznej pozycji, najlepiej trzymając się stałych części wózka.
- Zastosowanie hamulców: Jeżeli to możliwe, używaj hamulców wózka, aby kontrolować prędkość zjazdu.
- Wykorzystanie techniki poślizgu: W niektórych przypadkach, przy mniejszej liczbie schodów, można zastosować technikę poślizgu, gdzie tylne koła wózka są opuszczone na niższy stopień, podczas gdy przednia część wózka jest uniesiona.
Pamiętaj, że każda sytuacja jest inna, więc techniki działające w jednym przypadku, mogą być niebezpieczne w innym. Zawsze staraj się znaleźć bezpieczniejszą alternatywę niż zjazd po schodach.
Gdzie występują trudności dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich?
Osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich mogą napotykać różnorodne trudności w wielu miejscach. Poniżej wymieniam przykładowe obszary i miejsca, gdzie mogą występować przeszkody:
- Budynki stare i zabytkowe: Często brak w nich udogodnień, takich jak windy, rampy czy szerokie drzwi, co utrudnia dostęp.
- Transport publiczny: Autobusy, pociągi lub stacje metra, które nie są przystosowane do potrzeb osób na wózkach inwalidzkich, np. brak ramp, podjazdów czy specjalnych miejsc dla wózków.
- Chodniki i przejścia dla pieszych: Wysokie krawężniki, brak obniżonych krawężników przy przejściach, nierówne nawierzchnie chodników, brak wystarczającej szerokości chodnika.
- Miejsca publiczne, takie jak parki czy plaże: Brak utwardzonych ścieżek, trudny teren, brak odpowiednich toalet czy miejsc odpoczynku dostosowanych do osób na wózkach.
- Sklepy i restauracje: Wąskie przejścia, wysokie progi, brak odpowiedniej przestrzeni przy stolikach, brak dostępu do niektórych obszarów.
- Toalety publiczne: Brak dostępu do toalet przystosowanych dla osób na wózkach inwalidzkich lub nieodpowiednie wyposażenie w tych, które są dostępne.
- Parkingi: Niewystarczająca ilość miejsc parkingowych dla osób niepełnosprawnych lub ich nieodpowiednie umiejscowienie.
- Budynki użyteczności publicznej: Urzędy, szkoły, uczelnie, które nie są w pełni dostosowane do potrzeb osób na wózkach (np. brak podjazdów, wąskie drzwi, brak odpowiednich wind).
- Obiekty sportowe i rekreacyjne: Siłownie, baseny, stadiony, kina, teatry itp., które nie są w pełni dostosowane do osób na wózkach inwalidzkich.
- Mieszkania i hotele: Problemy z dostępnością, takie jak wąskie drzwi, brak wind, niewystarczająca przestrzeń w pokojach.
Warto zaznaczyć, że wiele z tych trudności jest stopniowo eliminowanych dzięki postępowi w zakresie przepisów dotyczących dostępności i wzrostu świadomości społecznej na temat potrzeb osób niepełnosprawnych. Jednak nadal istnieją obszary wymagające poprawy.